Uitzonderingen op APA-stijl bij verwijzingen in de tekst

Er gelden vanuit APA-stijl standaardregels voor verwijzingen in de tekst. Maar zoals bij alle regels, zijn er ook een paar uitzonderingen op die regels. Hoe zit het bijvoorbeeld als je naar meerdere publicaties van één auteur verwijst of als de bron een complete website is? We lichten de belangrijkste uitzonderingen voor je uit.

Soms verwijs je binnen dezelfde alinea meerdere keren naar één bron. In dat geval hoef je bij het noemen van de auteur in de lopende tekst niet steeds opnieuw het jaartal achter de naam van de auteur te zetten. Alleen als je een verwijzing tussen haakjes opneemt, vermeld je steeds opnieuw zowel de naam van de auteur als het jaar van publicatie.

Let op: als je daarna een nieuwe alinea begint en nogmaals naar de bron verwijst, noem je wel de eerste keer dat je de bron aanhaalt opnieuw het jaartal.

Het meerdere keren aanhalen van dezelfde bron in één alinea ziet er bijvoorbeeld zo uit:

Onderzoek van Morrisson (2022) laat zien dat eenzaamheid onder jongeren een serieus probleem is. Morrisson deed met een enquête onderzoek onder ruim 100.000 jongeren uit heel Nederland. Daaruit blijkt dat meer dan 50% van de jongeren minder contact met leeftijdsgenoten heeft dan zij zouden willen (Morrisson, 2022).
 

Is niet bekend in welk jaar een publicatie is gepubliceerd (bijvoorbeeld bij webpagina’s)? Gebruik dan de letters ‘z.d.’ (‘zonder datum’) in plaats van een publicatiejaar. Dat ziet er bijvoorbeeld zo uit:

Uit onderzoek blijkt dat cafeïne op de lange termijn verslavend kan werken (De Vries & Willems, z.d.).

Verwijs je in de tekst naar een complete website in plaats van naar een specifieke webpagina? Neem dan de volledige URL op in de tekst of in een voetnoot. Je hoeft de complete website niet in de literatuurlijst te zetten. 

Dat ziet er bijvoorbeeld zo uit:

In hun persoonlijke omgeving van de Belastingdienst (https://mijn.belastingdienst.nl/) kunnen Nederlandse burgers inloggen om hun belastingzaken zelf te regelen. 

Verwijs je in de tekst naar meerdere publicaties die van dezelfde auteur en uit hetzelfde publicatiejaar komen? Dan gebruik je achter het jaartal een kleine letter. Dat doe je trouwens ook als bij beide publicaties geen jaartal bekend is. 

Het ziet er dan bijvoorbeeld zo uit:

• Nederlanders zijn de afgelopen jaren zuiniger gaan leven (Arendsen, 2022a) met als belangrijkste reden de economische onzekerheid, onder meer door de gestegen energieprijzen en de toenemende inflatie (Arendsen, 2022b).

• Studenten voelen meer motivatie om te sporten als hun vrienden ook bovengemiddeld veel sporten (Williams & Andrew, z.d.-a), waarbij wel als kanttekening geldt dat intrinsieke motivatie ook een belangrijke rol speelt (Williams & Andrew, z.d.-b).

De letters a, b, c, d, etc. gebruik je overigens ook in de literatuurlijst. Zo kan de lezer de bron uit de tekst eenvoudig in de literatuurlijst terugvinden.

Soms is één uitspraak gebaseerd op meerdere bronnen en wil je dus naar diverse publicaties verwijzen op één en dezelfde plek. In dat geval vermeldt je de verschillende publicaties tussen dezelfde haakjes. Je noemt daarbij de auteurs van de bronnen met het publicatiejaar en zet de verschillende bronnen op alfabetische volgorde (op basis van de eerste auteur van elke publicatie). Gebruik puntkomma’s om de bronnen van elkaar te scheiden.

Een voorbeeld van een verwijzing naar meerdere publicaties is als volgt:

Uit meerdere onderzoeken van de afgelopen jaren (Ahmed & Ilpen, 2018; Jarens, 2022; Milten & De Roos, 2021) blijkt dat meer dan de helft van de jongeren last heeft van sociale vergelijking op basis van social media.

Verwijs je binnen dezelfde haakjes naar meerdere bronnen van dezelfde auteur? Dan hoef je de naam van de auteur maar één keer te noemen en zet je daarachter (van elkaar gescheiden met komma’s) de diverse publicatiejaren. Komen meerdere publicaties uit hetzelfde jaar? Zet dan opnieuw letters achter de jaartallen (a, b, c, d, etc.).

Hier zie je een voorbeeld van zo’n verwijzing:

Planten in huis hebben meerdere voordelen, zoals dat ze de luchtvochtigheid in huis bevorderen (Pieters, 2018, 2019a, 2019b), zorgen voor een betere focus (Nixon, 2020; Berends & Levelt, 2020a, 2020b) en positieve gevoelens stimuleren (Cameron, 2017, 2019, 2023). 

In de literatuurlijst vermeld je elk van die bronnen apart. Vergeet niet om eventueel de letters a, b, c, etc. toe te voegen om ook in de literatuurlijst de bronnen van elkaar te scheiden.

Bij veelvoorkomende achternamen zie je weleens dat meerdere auteurs dezelfde achternaam hebben. Voeg in dat geval de voorletters ook in de verwijzing in de tekst toe om het onderscheid tussen de auteurs kenbaar te maken. Een verwijzing ziet er dan bijvoorbeeld zo uit:

Met een slaapmasker zien mensen minder licht van buitenaf binnenkomen (B.E. Cowell, 2020) en hebben ze daardoor een betere diepe slaapfase (A.E.C. Cowell, 2022).

Is de naam van de auteur niet bekend? Zet dan in de verwijzing in de tekst de verkorte titel van de bron in plaats van een auteur. Begin elk kernwoord met een hoofdletter. Let verder op het volgende:

• Gebruik voor de titel van een tijdschrift, boek of rapport cursieve letters.

• Gebruik dubbele aanhalingstekens bij de titel van een artikel, een hoofdstuk uit een boek of een webpagina. 

Dit ziet er zo uit:

• Steeds meer Nederlandse jongeren tussen de 15 en 18 jaar willen later psycholoog worden (“Toenemende Belangstelling Psychologie”, 2023). 

• Uit het tijdschrift Nederlandse Journalistenblad (2023) blijkt dat journalisten meer taalfouten maken in hun artikelen dan tien jaar geleden.

Soms heb je de oorspronkelijke bron niet gelezen, maar enkel een bron die naar deze oorspronkelijke bron verwijst. Nu is het in principe altijd goed om de oorspronkelijke bron zelf ook te lezen. Dan weet je zeker dat je informatie correct overneemt. Lukt het niet om de oorspronkelijke bron te vinden? Gebruik dan een indirecte verwijzing. Dit betekent dat je de bron aanhaalt waarin de andere bron wordt genoemd en aangeeft dat de oorspronkelijke bron hier wordt aangehaald. 

Zo’n verwijzing neem je bijvoorbeeld als volgt op in je scriptie:

Volgens Wijnen (geciteerd in Vandermeulen, 2022) zijn er vier belangrijke ontwikkelingen die dit fenomeen verklaren.

Soms heb je bepaalde informatie ontleend aan een persoonlijk gesprek, bijvoorbeeld met een hoogleraar, een onderzoeker of een medewerker van een organisatie waarbij je onderzoek doet. In dat geval is er geen vindbare bron te noemen voor de organisatie. Wel geef je aan dat je deze informatie hebt ontleend aan persoonlijke communicatie. Dat vermeld je als volgt:

De directie is volgens M. Delieve (persoonlijke communicatie, 2 oktober 2023) van plan om binnenkort nieuwe vacatures te plaatsen voor de rol van social-media-marketeer.

Je hoeft zelf je hoofd niet meer te breken over de juiste formulering van een bronvermelding. Bij AthenaCheck bieden we namelijk een gratis APA-generator aan, die automatisch de juiste bronvermelding voor je genereert. Gebruik onze generator om snel en eenvoudig voor elke bron de juiste formulering voor de literatuurlijst te krijgen.

Wil je zeker weten dat je elke bron correct in je literatuurlijst vermeldt? Onze Athena Check-editors lopen graag je bronnen één voor één voor je na. Al vanaf € 2,- per bron heb jij zekerheid dat al je bronnen correct in de literatuurlijst staan.