Formuleer je een doel voor je onderzoek of reflectieverslag? Dan is het belangrijk dat je doel SMART is. Oftewel: Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Realistisch en Tijdgebonden. Door je doelen voor een onderzoek of voor jezelf of je opdrachtgever volgens de SMART-principes op te stellen, maak je ze haalbaar. Deze uitleg over de SMART-methode helpt je om dat goed aan te pakken.
Uitleg SMART-methode
Stel: je formuleert de onderstaande doelstelling voor je onderzoek.
Het onderzoeksdoel is om een methode te vinden waarmee universitaire studenten hogere cijfers halen.
Die doelstelling roept allerlei vragen op als je er kritisch naar kijkt. Wat versta je onder ‘hogere cijfers’? Wat voor soort methode wil je vinden: een lesmethode of iets anders? Heb je het over alle Nederlandse universitaire studenten of over een specifieke groep studenten?
Doordat dit doel nog vaag is, is het lastig beoordelen wanneer je het doel precies hebt behaald. Hoeveel hoger moeten de cijfers daarvoor bijvoorbeeld zijn?
De SMART-methode is bedoeld om doelen concreter te maken. Dat doe je door ervoor te zorgen dat het doel aan de vijf SMART-principes voldoet:
-
Het doel is Specifiek: het beoogde resultaat is concreet en waarneembaar.
-
Het doel is Meetbaar: je kunt met cijfers of andere maatstaven vaststellen of het doel is behaald.
-
Het doel is Acceptabel: je kunt het doel goed onderbouwen. Het komt voort uit het theoretisch kader of uit een analyse en zowel jij als de opdrachtgever en je scriptiebegeleider staan erachter.
-
Het doel is Realistisch: het is haalbaar om dit doel binnen de gestelde termijn te bereiken.
-
Het doel is Tijdgebonden: je maakt duidelijk op welke datum het doel moet zijn behaald. Bij SMART-doelen gaat het vaak om korte-termijn-doelen en ligt de einddatum dus niet ver in de toekomst.
Voorbeeld SMART-methode
Laten we verder inzoomen op de voorbeelddoelstelling. Die kunnen we concreter maken door deze volgens de SMART-methode te herschrijven. Dat doe je in vijf stappen.
1. Specificeer het doel
Maak duidelijk wat je wilt bereiken, over wie het precies gaat, over welk gebied je het hebt, wanneer je aan het doel gaat werken en waarom je het wilt bereiken.
In het voorbeeld gaat het om psychologiestudenten van de Universiteit van Utrecht. Je wilt dat de studenten hoger scoren op hun tentamen voor het vak statistiek. Dat doel wil je op 1 juni 2023 hebben bereikt. De reden dat je dit wilt bereiken, is dat veel studenten het vak op dit moment moeten herkansen. Het aantal herkansers ligt veel hoger dan een paar jaar geleden.
2. Maak het doel meetbaar
Dan ga je het doel meetbaar maken. Koppel daarvoor concrete cijfers, percentages of andere meetbare criteria aan je doel. Bedenk ook hoe je kunt meten of het doel is bereikt.
In dit voorbeeld kun je het doel meetbaar maken door aan te geven hoeveel hoger de cijfers moeten zijn (1 punt) en wanneer dat is. Je kunt dit meten door de cijfers van het statistiektentamen op 1 juni 2023 te vergelijken met die van 1 juni het jaar ervoor.
3. Zorg dat het doel acceptabel is
Ga eerst na of jij zelf achter het doel staat. Is het doel ook logisch onderbouwd met onderzoek, met de huidige situatie en met de behoeften die spelen? Check verder binnen de organisatie of bij je scriptiebegeleider of ook zij achter het doel staan.
Om terug te grijpen naar het voorbeeld van de studentenresultaten: je staat zelf achter het doel als jij gemotiveerd bent om de resultaten van deze studenten te verbeteren en als je gelooft dat je daar de juiste skills voor in huis hebt. Dat de cijfers op dit moment zichtbaar tegenvallen, is een goede reden om dit onderzoek te doen. Bovendien blijkt uit een navraag bij de docent en studenten dat zij graag zouden zien dat de cijfers omhoog gaan.
4. Check de haalbaarheid van het doel
Is het realistisch om binnen de gestelde tijd het beoogde doel te bereiken? Dat ga je na bij deze stap. Het is belangrijk dat het doel niet te laagdrempelig is, maar zeker ook niet onrealistisch.
Zorg ervoor dat het mogelijk is om je doel binnen de deadline voor je scriptie te bereiken. Het opstellen van een plan van aanpak helpt je om de haalbaarheid in te schatten.
5. Koppel een einddatum aan het doel
Kijk hiervoor naar de datum waarop je klaar wilt zijn met je onderzoek en zorg ervoor dat de einddatum voor je doelstelling daarvóór ligt. Dan houd je voldoende tijd over om je resultaten te verwerken en de conclusie en discussie te schrijven.
Aan het doel van de studentcijfers kun je bijvoorbeeld de einddatum van 1 juni 2023 koppelen als jij je scriptie op 1 juli moet inleveren.
Al met al kun je via de vijf stappen tot deze SMART-doelstelling komen:
Het onderzoeksdoel is om een manier van lesgeven te ontwikkelen voor het vak statistiek aan de Universiteit Utrecht waarmee psychologiestudenten op 1 juni 2023 gemiddeld één punt hoger scoren dan op 1 juni 2022.
SMART-doelen helder? Schrijven maar!
Heb je je SMART-doelen geformuleerd en ligt je plan van aanpak klaar? Dan kun je aan de slag gaan met je onderzoek en, daarna, met het schrijven van je scriptie. Bekijk onze schrijftips voor praktische handvatten.
Twijfel je tijdens het schrijven of je scriptie qua taal en structuur helemaal in orde is? Geen zorgen, blijf maar schrijven. Onze scriptie-editors kijken de scriptie naderhand graag voor je na.