Bronvermelding in de tekst volgens APA-stijl

De bronvermelding in academische teksten bestaat altijd uit twee dingen: 1) een literatuurlijst met referenties en 2) een bronvermelding in de tekst. In de lopende tekst geef je bij het aanhalen van informatie kort aan uit welke bron die informatie komt. Hoe ziet zo’n bronvermelding in de tekst er in APA-stijl precies uit? We vertellen je wat de richtlijnen zijn en laten je een paar voorbeelden (en uitzonderingen) zien.

Een bronvermelding in de tekst bestaat volgens de APA-stijl uit de achternaam van de auteur en het jaar van publicatie. Daar voeg je eventueel een paginanummer (of paginanummers) aan toe als je specifiek een bepaald deel van de bron aanhaalt of als je een specifieke tekst citeert.

Dat ziet er bijvoorbeeld als volgt uit:

• Janssens (2019, p. 50) zegt daarover het volgende: “...”
• Zo’n 30% van de studenten is niet tevreden over het menu in de universiteitskantine, zo blijkt uit onderzoek van Pieters en Cornelissen (2021).
• Er is al veel bekend over de effecten van kamerplanten op je productiviteit. Zo blijkt dat planten je concentratie verbeteren (Franken, 2017), dat ze de luchtkwaliteit in de kamer gezonder maken (Kamerik, & Janssens, 2019) en dat mensen zich met planten in huis minder snel vermoeid voelen (Willemsen, & Van Dijk, 2020).

Wat je in deze voorbeelden waarschijnlijk al opmerkt, is dat sommige verwijzingen tussen haakjes en andere in de lopende tekst staan. Beide varianten zijn mogelijk. Als je de auteur in de lopende tekst noemt, zet je het jaartal (eventueel gevolgd door paginanummers) tussen haakjes. Als je de auteur niet noemt in de zin zelf, zet je de auteur en het jaartal en eventueel de paginanummers tussen haakjes achter de informatie die uit deze bron komt.

Verwijs je in de lopende tekst naar verschillende auteurs? Dan gelden de volgende regels:

• Zet bij een verwijzing tussen haakjes een &-teken tussen de achternamen.
• Zet bij een verwijzing in de tekst zelf het woord ‘en’ tussen de achternamen.
• Noem bij een verwijzing van drie of meer auteurs alleen de achternaam van de eerste auteur en zet daar “et al.” achter. (In de literatuurlijst neem je wel alle auteurs op, in elk geval tot een maximum van twintig auteurs.)
• Is de auteur een organisatie (zoals de KvK, het RIVM of het CBS)? Schrijf dan de afkorting uit als je deze voor het eerst gebruikt. De keren daarna kun je met de afkorting naar deze organisatie verwijzen.

De kans bestaat dat je meerdere keren naar dezelfde bron verwijst. In dat geval hoef je de bron niet bij elke zin aan te halen. Als je bijvoorbeeld in zin 1 van een alinea duidelijk maakt dat je een onderzoek gaat bespreken van een bepaalde auteur, dan hoef je die auteur daarna niet steeds te herhalen. Haal je letterlijke citaten aan uit dit onderzoeksartikel? Dan is een extra bronvermelding in de tekst bij die citaten wel nodig.

Het is wel belangrijk om niet té weinig aan bronvermelding te doen. Als je een paar pagina’s later in de tekst dezelfde bron aanhaalt, moet je wel opnieuw de bron vermelden. Verwijs je vlak na elkaar een paar keer naar dezelfde bron? Dan hoef je niet steeds het jaartal te noemen, maar is het wel handig om regelmatig de naam van de auteur te laten vallen.

Haal je een citaat aan? Dan neem je altijd zowel de naam van de auteur als het publicatiejaar en het paginanummer op waar het citaat vandaan komt. Gebruik hier ‘p.’ voorafgaand aan het paginanummer. Is het citaat van meerdere pagina’s afkomstig? Gebruik dan ‘pp.’.

Staat het citaat in de lopende tekst en volgt de bronvermelding tussen haakjes? Dan markeer je het citaat met dubbele aanhalingstekens en zet je de bronvermelding direct na het citaat. Bijvoorbeeld zo:

Uit onderzoek blijkt dat “perfectionisme onder jongeren een veelvoorkomend probleem is, dat deels te wijten is aan het gebruik van social media” (Staats & Wezel, 2018, p. 85).

Neem je het citaat op in de zin zelf? Dan kun je de auteurs van het citaat ook in de lopende tekst noemen en zet je het jaartal van publicatie daarachter tussen haakjes. Het paginanummer noem je vervolgens na het citaat. Dat ziet er zo uit:

Staats en Wezel (2018) stellen dat “perfectionisme onder jongeren een veelvoorkomend probleem is, dat deels te wijten is aan het gebruik van social media” (p. 85).

Haal je een citaat aan van meer dan 40 woorden? Dan zet je het citaat tussen twee witregels en spring je in de kantlijn in. De bronvermelding zet je volledig tussen haakjes op de laatste regel van het citaat. Daarbij benoem je de auteur, het jaartal en het paginanummer.

Wat als je een citaat wilt aanpassen?

Een citaat is in principe een letterlijke weergave van de woorden van iemand anders. Toch wil je daar soms één of twee woorden in aanpassen of een deel weglaten om de zin in de context te laten passen. Dat soort wijzigingen moet je altijd aangeven met blokhaken. Laat je iets weg? Dan zet je op de plek van het weggelaten fragment drie puntjes tussen blokhaken.

In de praktijk ziet dat er bijvoorbeeld zo uit:

• Janssens (2018) is echter van mening dat “dit niet eerlijk [is] richting scholieren” (p. 115).
• In zijn proefschrift geeft Pietersen (2011) de volgende definitie van perfectionisme: “de drang om iets tot in de kleinste puntjes te perfectioneren [...], meer omdat je zelf vindt dat het perfect moet zijn dan omdat dat van je wordt verwacht” (p. 92).

Soms mis je bepaalde informatie over de bron. Bij een webpagina ontbreekt bijvoorbeeld soms een auteur of datum. In dat soort gevallen ziet de bronvermelding in de tekst er iets anders uit. Deze voorbeelden geven je een goed beeld:

De auteur ontbreekt

Ontbreekt de auteur? Zet dan tussen haakjes de titel van de bron en het jaartal. Dus:

(Titel van bron, 2023)

Let op: als een document geschreven is door een organisatie, dan neem je die organisatie op als auteur. Je hoeft dan dus niet de titel van de bron te geven. De bron ziet er dan bijvoorbeeld zo uit:

(Centraal Bureau voor Statistiek, 2022)

De datum ontbreekt

Als je de datum van publicatie niet weet, gebruik je de afkorting “z.d.”. Dit staat voor “zonder datum”. Dat ziet er als volgt uit:

(Wessels, z.d.)

Het paginanummer ontbreekt

Neem je een citaat op, maar is er geen paginanummer bekend? Dan kun je soms op een andere manier verwijzen naar waar de informatie vandaan komt. Zo kun je bij video’s of podcasts soms verwijzen naar het moment waarop dit citaat ter sprake komt. In boeken of op publicaties, kun je soms ook verwijzen naar een hoofdstuk- of paragraafnummer. In andere gevallen kun je het paginanummer weglaten.

Een paar voorbeelden:

• (Van der Sanden, 2022, par. 5)
• (Zinkman, 2019, Dia 3)
• (De Camp, 2016, 02:58)
• (Wessels, 2021)

Let op: verwijs je naar de Bijbel, de Koran of de Thora? Neem dan in de verwijzing altijd het hoofdstuk- en versnummer op. Deze komen in plaats van eventuele paginanummers.

Soms wil je een uitspraak onderbouwen met meerdere bronnen. In dat geval kun je die verschillende bronnen tussen dezelfde haakjes zetten. Zet tussen de bronnen steeds een puntkomma en sorteer de bronnen op alfabetische volgorde.

Haal je meerdere bronnen aan van dezelfde auteur? Noem dan achter de auteur de verschillende publicatiejaren. Onderscheid die publicatiejaren met een komma.

Dat ziet er zo uit:

• Dit is al door meerdere studies aangetoond (De Vries, 2019; Peters, & Levelt, 2005; Ysbrand & De Lange, 2017).
• Kinderen hebben er baat bij als hun ouders al beginnen met voorlezen in de babytijd (Strietman, 2019, 2021).
• Onderzoek van Strietman (2019, 2021) toont aan dat het voordelig is voor kinderen als hun ouders al in de babytijd beginnen met voorlezen.

Soms heeft dezelfde auteur in één jaar meerdere bronnen gepubliceerd en wil je die allebei aanhalen. Zet in dat geval letters als a, b, c, etc. achter het jaartal. Je krijgt dan bijvoorbeeld:

• (De Wit, 2016a)
• (De Wit, 2016b)

Houd in zo’n geval ook in de literatuurlijst de letters a, b, etc. aan. 

Wat als meerdere auteurs dezelfde achternaam hebben?

Verwijs je naar twee verschillende auteurs met dezelfde achternaam? Zet dan de initialen van de auteur in de verwijzing. Dat wordt dan:

• (J. De Wit, 2019)
• (B.L.W. De Wit, 2016)

De APA-regels correct toepassen is nog best een uitdaging. Dan hebben we het nog niet eens gehad over de literatuurlijst, die uiteraard ook volgens de APA-regels moet zijn opgemaakt. Ben je bang om hierin fouten te maken? De AthenaCheck-editors doen graag een uitgebreide bronnencheck voor je. Zo weet je zeker dat jouw bronvermelding correct is.

Of laat een plagiaatcheck doen van je scriptie. Daarmee voorkom je dat je onbewust plagiaat pleegt.