Hoe formuleer je de juiste deelvragen voor je scriptie?

Voor je scriptie stel je altijd eerst een hoofdvraag op. Dat is de overkoepelende vraag die voortvloeit uit de probleemanalyse en die je met jouw onderzoek wilt beantwoorden.

De hoofdvraag is te complex om direct een antwoord op te vinden. Daarom formuleer je naast de hoofdvraag meerdere deelvragen voor je scriptie. Die gaan in op verschillende aspecten die belangrijk zijn om tot een antwoord op de hoofdvraag te komen.

Bovendien geven de deelvragen richting aan je onderzoek. Ze maken duidelijk wat je precies moet onderzoeken en welke onderzoeksmethoden passend zijn om de hoofdvraag te kunnen beantwoorden.

Je geeft de deelvragen een plek in het onderzoeksplan. Daarmee bereid je je voor op je scriptie. In het onderzoeksplan komen ook onder andere de probleemstelling en doelstelling van je onderzoek terug.

Je deelvragen moeten voldoen aan de meeste criteria voor een goede hoofdvraag. Daarnaast zijn er een paar specifieke criteria voor deelvragen, zoals dat de deelvragen duidelijk allemaal anders moeten zijn en geen overlap mogen hebben.

Goede deelvragen voldoen aan de volgende criteria:

• De deelvragen zoomen in op één specifiek aspect dat van belang is voor een antwoord op de hoofdvraag.
• Elke deelvraag is één vraag, niet twee vragen in één.
• Het antwoord op de deelvraag draagt bij aan het beantwoorden van de hoofdvraag.
• De deelvragen zijn duidelijk onderscheidend en overlappen niet.
• De deelvragen zijn afzonderlijk te begrijpen.
• Je hebt de deelvragen voor je scriptie in een logische volgorde gezet.

De antwoorden op de deelvragen zijn samen voldoende om tot een antwoord op de hoofdvraag te komen.

Vaak formuleer je voor elke deelvraag in je scriptie ook een hypothese. Dit is het antwoord dat je, op basis van bestaande literatuur, verwacht op deze deelvraag. Met jouw onderzoek en de dataverzameling ga je toetsen of de resultaten de hypothese bevestigen of juist ontkrachten.

Meestal heb je maximaal zo’n vier of vijf deelvragen nodig voor je scriptie. Bij complexe onderwerpen kun je soms op een iets hoger aantal deelvragen uitkomen.

Probeer het aantal deelvragen beperkt te houden. Als je tot heel veel deelvragen komt, kan dat een reden zijn om terug te gaan naar de tekentafel en je hoofdvraag verder te specificeren. Mogelijk kom je daarmee al op een kleiner aantal deelvragen uit.

Stel: jouw hoofdvraag is ‘In hoeverre houden ouders van kinderen tussen 6 en 12 jaar rekening met de Kijkwijzer-waarschuwing voor gewelddadige films?’. Je wilt via enquêteonderzoek antwoord krijgen op die vraag. Daarvoor moet je eerst antwoord krijgen op een paar deelvragen.

Bij deze hoofdvraag zijn dit passende voorbeelden van deelvragen voor je scriptie:

• In hoeverre zijn ouders bekend met de betekenis van de Kijkwijzer-waarschuwing?
• Hoe kijken ouders aan tegen een Kijkwijzer-waarschuwing als hun kind volgens Kijkwijzer niet oud genoeg is om een film te kijken?
• Hoe gaan ouders specifiek om met een Kijkwijzer-waarschuwing voor gewelddadige films?
• Welke maatregelen treffen ouders om hun kind niet naar bepaalde films te laten kijken?

Een goede hoofdvraag en deelvragen formuleren is een belangrijke stap als je gaat starten met je scriptie. Maak daarnaast een onderzoeksplan of een plan van aanpak.

Lees ook zeker ons artikel over verschillende onderzoeksmethoden. Op basis daarvan kun je een goede keuze maken tussen verschillende manieren van dataverzameling, zoals een experiment, enquêtes, interviews of observaties.