De Piramide van Maslow (ook wel ‘behoeftepiramide’) is een bekend model in de wetenschap. Ook in scripties komt het regelmatig terug, bijvoorbeeld als je ontwikkelingen binnen een groep mensen wilt verklaren. De uitleg achter de Piramide van Maslow is als volgt: ieder mens heeft basisbehoeften en je kunt pas in een bepaalde basisbehoefte worden voorzien als ook de basisbehoeften daaronder zijn vervuld. Op die manier ontstaat een piramide.
Uitleg Piramide van Maslow
Van beneden naar boven bestaat de Piramide van Maslow uit vijf behoeftenniveaus. Het idee is dat eerst aan de onderste behoeften moet zijn voldaan om in de behoeften op het niveau daarboven te kunnen voorzien. Voor uitleg over de Piramide van Maslow gaan we in op elk van de vijf niveaus.
1. Primaire fysieke behoeften
Dit zijn de absolute basisbehoeften die je nodig hebt om als mens in leven te blijven (zoals zuurstof, water en eten). Pas als je hierin wordt voorzien, zal je gaan denken aan de andere categorieën behoeften.
2. Behoefte aan bestaanszekerheid
Als je voorzien wordt in je primaire fysieke behoeften, dan ontstaat een behoefte aan zekerheid en veiligheid. Die twee zijn nodig om zeker te weten dat je kunt overleven. Het gaat dan bijvoorbeeld om onderdak en een veilige leefomgeving.
Overigens zijn er sterke cultuurverschillen in wat gezien wordt als bestaanszekerheid. Zo zijn er diverse culturen waarin familie essentieel is voor bestaanszekerheid. In die culturen zorgen de jongere generaties voor oudere mensen. Het is dan nodig om familie te hebben en de familiebanden goed te houden om in deze behoefte te voorzien.
3. Sociale behoeften
Ervaar je voldoende bestaanszekerheid? Dan ontstaan diverse sociale behoeften. Het gaat dan om het opbouwen van vriendschappen of liefdesrelaties. Ook belangrijk voor deze behoeften is dat je voldoende vrije tijd hebt om vriendschap of andere relaties te onderhouden.
4. Behoefte aan erkenning
Is er sprake van vriendschap en liefde? Dan ontstaat een behoefte aan erkenning van de mensen om je heen. Je hecht waarde aan de meningen van anderen, bijvoorbeeld van vrienden of collega’s. Je wilt gewaardeerd worden en respect krijgen.
5. Behoefte aan zelfontplooiing
De hoogste behoefte in de Piramide van Maslow is zelfontplooiing. Dit houdt in dat je jezelf als persoon kunt ontwikkelen. Je hebt voldoende tijd en geld om daarin te investeren, bijvoorbeeld in de vorm van studies, cursussen of coachingstrajecten.
Tegenhanger: Piramide van Pinto
De afgelopen jaren is er kritiek gekomen op de Piramide van Maslow. Het belangrijkste kritiekpunt is dat de piramide te veel op de westerse cultuur gebaseerd zou zijn. Dit heeft geleid tot een alternatieve piramide: de Piramide van Pinto. Hierin is niet zelfontplooiing de hoogste behoefte, maar het belang van de groep.
Pinto maakt onderscheid tussen twee typen culturen: culturen waarin het individu meer centraal staat en culturen waarin de groep belangrijker is. De westerse maatschappij is eerder individualistisch, wat goed aansluit op de Piramide van Maslow. In diverse andere culturen met meer groepsgevoel zou de Piramide van Pinto beter passen.
Meer uitleg over modellen voor je scriptie?
Als je aan je theoretisch kader werkt of resultaten interpreteert, kun je meerdere modellen gebruiken om bevindingen te verklaren. Naast de Piramide van Maslow geven we je ook uitleg over andere modellen. Denk bijvoorbeeld aan de SWOT-analyse of de BCG-matrix. Bekijk onze uitleg over elk van deze modellen of lees onze schrijftips voor je scriptie.