Onderzoeksvoorstel schrijven voor je scriptie

Voordat je start met je scriptie, moet je eerst een onderzoeksvoorstel schrijven. Dit heet ook wel een research proposal. In het onderzoeksvoorstel bespreek je wat je gaat onderzoeken, wat dit probleem relevant maakt, welke onderzoeksvragen je bespreekt, welke literatuur je hebt gevonden en welke onderzoeksmethode je gaat gebruiken. Daarmee vormt je onderzoeksvoorstel het begin voor het schrijven van je scriptie. Lees hieronder hoe je het schrijven van een onderzoeksvoorstel aanpakt.

Je onderzoeksvoorstel is een samenvatting van wat je gaat onderzoeken voor je scriptie en hoe je dit doet. Je schrijft dit voorstel voordat je met je scriptieonderzoek start. In het voorstel beschrijf je in een paar pagina’s onder andere het volgende:

• Wat ga je onderzoeken?

• Waarom is het probleem dat je gaat onderzoeken relevant?

• Welke onderzoeksvragen wil je met jouw onderzoek beantwoorden?

• Welke onderzoeksmethoden gebruik je? 

• Welke literatuur heb je tot nu toe gevonden om te gebruiken?

Door eerst een onderzoeksvoorstel te schrijven, kan je scriptiebegeleider zien welk doel je scriptie heeft, of je goed hebt nagedacht over de uitvoering van het onderzoek en of je plannen realistisch zijn binnen de beschikbare tijd.

Hoe is een onderzoeksvoorstel opgebouwd?

Meestal ziet een onderzoeksvoorstel er ongeveer als volgt uit: 

• het gekozen scriptieonderwerp en achtergrondinformatie daarover;

• de probleemstelling, doelstelling en onderzoeksvraag;

• het onderzoeksplan;

• de scriptiehoofdstukken en planning;

• de voorlopige literatuurlijst.

Let op: elke opleiding kan weer andere richtlijnen hanteren. Volg voor het schrijven van je onderzoeksvoorstel altijd de richtlijnen die jouw opleiding hiervoor geeft.

1. Scriptieonderwerp en achtergrondinformatie

Eerst bespreek je het gekozen scriptieonderwerp, de relevantie daarvan (voor de wetenschap en voor de maatschappij) en achtergrondinformatie over dit onderwerp. Hiervoor kun je informatie halen uit je probleemanalyse (als je die al eerder hebt geschreven. Daarin vertel je namelijk meer over het probleem dat je onderzoekt, hoe dat is ontstaan en welke oplossingen wellicht al zijn geprobeerd.

2. Probleemstelling, doelstelling en onderzoeksvragen

Daarna benoem je de probleemstelling, de doelstelling van je onderzoek en - daaruit voortvloeiend - de hoofdvraag en deelvragen die je met jouw onderzoek wilt beantwoorden. Houd er rekening mee dat er een verschil zit tussen de hoofdvraag, probleemstelling en doelstelling. 

3. De onderzoeksopzet

Vervolgens bespreek je jouw onderzoeksplan: de gekozen onderzoeksmethode en de manier van dataverzameling (bijvoorbeeld interviews, enquêtes of een experiment). Licht ook kort toe waarom je voor deze methode hebt gekozen. Je kunt bijvoorbeeld ingaan op de betrouwbaarheid en validiteit. 

4. Scriptiehoofdstukken en planning

Vervolgens geef je een overzicht van de scriptiehoofdstukken die je gaat schrijven en de planning voor je scriptie. Dat geeft jou een overzicht van het werk dat eraan zit te komen en helpt je om dit te structureren. Tegelijkertijd geeft dit werkplan je begeleider een goed beeld of jouw planning realistisch is. Waar nodig kan hij/zij je hier feedback op geven.

5. Literatuurlijst

Je eindigt met een voorlopige literatuurlijst. Hierin benoem je de literatuur die je tot nu toe hebt gevonden en die je in je scriptie wilt gebruiken. Uiteraard hoef je die bronnen niet daadwerkelijk te gebruiken; het is een eerste voorzet. Zet er ook bij wat voor bronnen je in het algemeen wilt gebruiken. Put je bijvoorbeeld alleen uit wetenschappelijke tijdschriften? Kies je alleen bronnen die na een bepaalde datum zijn gepubliceerd? 

Zet de voorlopige bronnen op alfabetische volgorde en gebruik de stijl van bronvermelding die voor jouw opleiding geldt. Voor de meeste opleidingen is dit de APA-stijl. Juridische opleidingen gebruiken de Leidraad voor Juridische Auteurs.

Onze gratis APA-bronnengenerator helpt je om de juiste bronvermelding voor elke bron te krijgen. Je hoeft alleen een paar gegevens over de bron in te vullen. Dan krijg je daarna automatisch de juiste bronvermelding in APA-stijl te zien. Als je een juridische opleiding volgt, kun je de bronnengenerator voor de Leidraad voor Juridische Auteurs gebruiken.

De termen ‘onderzoeksvoorstel’ en ‘plan van aanpak’ worden vaak door elkaar gebruikt, maar zijn niet hetzelfde. De overeenkomst is dat het in beide gevallen om een onderzoeksplan gaat, dat een leidraad biedt voor het schrijven van je scriptie. 

Het verschil zit hem erin dat hbo-opleidingen vaak een plan van aanpak gebruiken, terwijl een onderzoeksvoorstel meestal gebruikt wordt voor universitaire studies. Een plan van aanpak past dan ook vaak beter bij scripties die je voor een opdrachtgever schrijft; een onderzoeksvoorstel is meer passend voor theoretisch onderzoek of onderzoek waarvoor je empirische data verzamelt.

Bij AthenaCheck helpen we niet alleen bij het nakijken van je scriptie en het checken van bronnen. We helpen je ook graag op weg bij de opstartfase van je scriptie. Daarom vind je op onze site allerlei artikelen met tips om met je scriptie te starten. 

Lees bijvoorbeeld ook onze artikelen over deze onderwerpen:

• bronvermelding;

• onderzoeksopzet;

• kwalitatief of kwantitatief onderzoek;

• theoretisch kader;

• inleiding schrijven;

• plagiaat voorkomen.